گلیم بافی :

تقريباً در بيشتر نقاط روستايي رايج است. فصل بافت گليم معمولاً در زمستان مي باشد و خانواده هاي روستايي در كنار ساير فعاليتهاي كشاورزي و دامپروري ، از اوايل پاييز كه فصل چيدن پشم گوسفندان آغاز مي شود خود را براي شروع كار در زمستان آماده كرده و تدريجاً شستشوي ، ريسيدن پشم و رنگرزي را آغاز مي كنند و در اوايل ديماه بكار بافت مي پردازند. تار گليم هاي روستايي اغلب از موي بز كه داراي استحكام بيشتري مي باشد انتخاب مي شود. ولي پود مصرفي تماماً ار پشم است.

گِلیم یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. گلیم به شکل سنتی‌اش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار و یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می‌شود ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانه‌های شهری نیز خریداری می‌شود.

این فرش در زبان فارسی نامهای مختلفی دارد. گلیم در افغانستان، گیلیم در اوکراین، بداس در قفقاز، لیاط در سوریه و لبنان، چیلیم در رومانی و همچنین کیلیم در ترکیه و لهستان و مجارستان و عربستان از جمله نامهای متفاوت آن است .

رنگ‌های استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیم‌ها را برای جلوه بیشتر و کهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو می‌دهند.

گلیم در سایزهای مختلفی به شکل مستطیل بافته می‌شود از قبیل:

    * ۷۰×۱۰۰ سانتی‌متر

    * ۱۰۰×۱۵۰ سانتی‌متر، که به ذرع و نیم مشهور است و متداول‌ترین اندازه‌است.

    * ۲×۳ متر

    * ۳×۴ متر

    * و کناره‌ها

مسند عنبران :

این نوع گلیم در عنبران، اردبیل بافته می‌شود و میتوان گفت نقشهای این گلیم از شیریکی پیچ اقتباس شده است و معمولاً ترنجی در وسط آن کمتر دیده می‌شود و گل متن که کشمیری نام دارد سراسر آن را با تکرار پر نموده است و گلهای دیگری که در این بافته به کار میرود عبارتند از : خارا، گل شاه عباسی، گل گرمایی، جفت گل و یک حاشیه در این گلیم وجود دارد که حاشیه چرخی و دیگری حاشیه وکیلی نام گرفته اند.

تفاوت گلیم با فرش در چندین مساله و بصورت عمده در نحوه بافت و اندازه‌است. گلیم نقشه ندارد و در اصطلاح به صورت حسی بافته می‌شود و به ندرت در اندازه بزرگ تر از ۳ متر در ۴ متر مشاهده می‌شود. اندازه‌های سنتی گلیم بر اساس ابعاد چادرهای عشایری که آنها را می‌بافته‌اند شکل گرفته‌است .

مراحل بافت گلیم :

نخستین مرحله بافت گلیم چله کشی است. برای این منظور بعد از انتخاب دار ابتدا دو رشته طناب با فواصل دلخواه به موازات زیر دار دستگاه گلیم بافی بسته می‌شود که در اصطلاح چله کشی با عنوان زه دار مورد استفاده قرار می گیرد سپس سر نخ پنبه ای که دارای ظرافت یا ضخامت مورد نظر بوده .و قبلاً به صورت گلوله در امده به منتها اله سمت راست یا چپ زیر دار گره زده می‌شود آنگاه گلوله نخ را از پشت اولن زه دار و از جلوی دومین زه دار عبور داده و از روی سر دار به پشت می برند و از زیر دار خارج می کنند

بعد از چله کشی نوبت به بستن کجویر شده کجویر گاهی با عنوان کجوچو و کوجی نیز از ان یاد می‌شود قطعه چوبی استوانه ای شکل به قطر تقریباً چهار سانتی متر و طولی معادل عرض اسمی دار گلیم بافی است

عمل زنجیر بافی در قبل از بافت گلیم صورت می گیرد و به بافنده امکان می دهد تا عمل بافت با سرعت بیشتری انجام گیرد.

بعد از پایان چله کشی لازم است ترتیبی انجام گردد که چله‌های دوانده شدهدر جای خود ثابت بمانند زیرا در حین بافت به دلیل انکه برای ایجاد تراکم در بافت و بیشتر فشرده شدن پودها بر قسمت بافته شده ضربه وارد می‌شود و معمولاً بر اساس طرح ضربات دفتین فقط بر چند چله وارد می آید و موجب اشکالاتی خواهد شد ولی پیشگیری از بروز این اشکال مقداری نخ پنبه ای هم نمره با نخ چله را به گونه ای که سطح تمام قسمت زیر دار بپوشاندرا زیر دار می نامند

در سالهای اخیر روش‌های دیگری معمول شده که روی چله‌ها مقداری چسب مالیده می‌شود تا چله‌ها نتوانند حرکت کنند و در این رابطه روش دیگری قابل اعمال است.

جغرافیا گلیم بافی :

تقریباً در تمام نواحی ایران به ویژه استان آذربایجان شرقی، اردبیل، استان کرمانشاه، استان کردستان، استان فارس، استان کرمان، استان خراسان، و غیره بافته می‌شود. گلیم‌های سیرجان کرمان، عنبران اردبیل، هرسین کرمانشاه از بهترین گلیم‌های ایران هستند.

گلیم در کشورهای دیگر آسیا نظیر ترکیه، جمهوری آذربایجان، تبت، نپال و ترکمنستان نیز وجود دارد.

طرح‌های مشهور گلیم :  

    * طرح خطی (محرمات یا افشاری)

    * طرح شاملو

    * طرح شیرکی پیچ

    * طرح سفره کردی

    * طرح کف ساده

    * طرح راه راه

    * طرح خشتی (یا قاب قاب)

انواع بافته‌های گلیمی :

نمونه‌ای از یک گلیم فرش شیرکی پیچ که در سیرجان بافته شده‌است.

    * زیلو

    * جاجیم

    * شیرکی پیچ

    * ورنی

    * سوماک

مراکز مهم تولید گلیم بافی در استان بوشهر :

مهم ترین مراکز تولید کننده گلیم بافی در استان بوشهر عبارتنداز :

1 . روستاهای طسوج ، سرمک ، حنا شور ، اژدرخواب ، ممریز ، سنا ، درویشی ، شنبه ، چاهگاه و بن بید از توابع شهرستان دشتی .

2 . روستاهای تشان ، دره بان ، اسلام آباد ، ریز ، قلعه باغ از توابع شهرستان کنگان .

3 . روستاهای تلخ آباد ، آبگرم ، خیرک و شکرک از توابع شهرستان دشتستان .

کسب و کار سالم و اصولی در اینترنت

:: موضوعات مرتبط: ایرانگردي و جهانگردي , ,
:: بازدید از این مطلب : 469

|

امتیاز مطلب : 36

|

تعداد امتیازدهندگان : 10

|

مجموع امتیاز : 10